75 keer niks!
Mijn maatje en ik gaan naar een tentoonstelling op twee uur reizen van huis. Vooraf onderzoeken we de toegankelijkheid. Automatische deuren, vlakke vloeren, liften; alles is er. Top!
We bekijken het gebouw en dwalen wat rond. Na enig zoeken komen we in de tentoonstellingsruimte. Bij de deur blijf ik staan. Indrukwekkend, de uitlijning van die tientallen sokkels. Prachtige vormgeving ook. Tot zover niets dan lof!
De maquettes op de sokkels bevinden zich op ooghoogte. Van staande mensen met een normale lichaamslengte welteverstaan. Laat het even tot u doordringen: alleen als uw ogen zich op 1 m 55 of hoger bevinden, kunt u genieten van deze tentoonstelling, die – volgens mijn maatje – alleszins de moeite waard is. Ooghoogte minder dan 1 m 55? Helaas!
In eerste instantie schiet ik in de lach. Wat een miskleun! Hi-la-risch!
Aanschouwelijk gemaakte geschiedenis die niet te aanschouwen is; wie heeft dat bedacht?
Een passerende surveillant blikt van mij naar de sokkels en terug. “Dit kàn toch niet”, stamelt hij; met plaatsvervangend schaamrood op de kaken. “Ik zie u zitten en ik zie gelijk uw probleem.”
Het is niet alleen mijn probleem. Een mevrouw op leeftijd, wat kleiner van stuk, staat wiebelend op haar tenen een maquette te bewonderen. Ze houdt het niet lang vol. Een meneer in een rolstoel rijdt een rondje om de sokkels, blikt schuin naar boven in een poging de essentie van de tentoonstelling te aanschouwen. Al snel geeft hij het op. Een kind slentert langs de sokkels en ziet alleen maar buitenkant.
Hilarisch? Nee! De tentoonstelling is opgezet om moedige, ontroerende, spraakmakende verhalen uit een heftige tijd in de recente geschiedenis van Nederland levend te houden en verder te vertellen. Ze gaat over een periode waarin mensen doelbewust werden buitengesloten en is bedoeld om ervan te leren; maar iedereen die kleiner is dan, pak ‘m beet, 1 m 60 staat 75 keer voor paal; of sokkel in dit geval. Rolstoelers hebben pech. Voor slechtzienden en blinden is er helemaal niets: geen contrasten, geen tastbare beelden, geen luisterverhalen, geen braille. Zij kunnen hooguit de sokkels ervaren.
De vormgeving van de tentoonstelling weegt ogenschijnlijk zwaarder dan boodschap en toegankelijkheid. Dat is 75 keer jammer van de ideeën, de tijd, het werk en de materialen; en zonde van de centen.
De betrokken organisaties, waaronder een paar overheden, zijn geattendeerd op het verbeterpunt. Een paar medewerkers hebben persoonlijk contact opgenomen. Het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met Handicap bleek hen nog niet bekend. Gewoon onwetendheid dus.
No hard feelings. Alles begint bij bewustwording; en van fouten kun je leren. De organisatoren hebben beloofd dat ze op zoek gaan naar een oplossing. Want 75 keer niks? Dat is niet niks!
Bekijk & lees alle columns door Else Klomps.
Na haar bezoek aan de tentoonstelling en haar opmerking over de hoogte van de sokkels heeft de organisatie er een tiental verlaagd.
