Nieuws

Robots zijn bezig om ‘ons werk’ in te pikken, voorspelde Lodewijk Asscher laatst. Hij sprak van een ‘dreiging’. In de zorg biedt de robot eigenlijk meer kansen dan bedreigingen.

Medisch personeel hoeft zich in ieder geval niet druk te maken over de vraag of ze binnenkort vervangen worden door een robot. Dat gaat namelijk niet gebeuren! De huidige zorgrobots zijn goed in het uitvoeren van eenvoudige, toegespitste handelingen. Ze zijn uitermate geschikt om de zorgverlener behoorlijk te ontlasten, maar bij lange na geen volwaardige zorgverleners.

Welke zes zorgrobots zijn momenteel al in gebruik en wat zijn hun eigen specifieke kwaliteiten?

1. Da Vinci; robot in operatiekamer

De Da Vinci is een op afstand bestuurbare robot die in Nederlandse ziekenhuizen terug is te vinden in de operatiekamer. Met verschillende robotarmen zorgt de robot ervoor dat de chirurg kijkoperaties met grote precisie uitvoert. Eigenlijk is Da Vinci een aanvulling op de vaardige handen en ogen van de chirurg.

2. HOSPI-R; medicijnkar in ziekenhuis

Deze Japanse robot wordt gebruikt ter vervanging van de medicijnkar waarmee u in ziekenhuizen verplegend personeel ziet rondrijden. De robot zoekt zelf met behulp van zijn navigatiesysteem zijn weg door het ziekenhuis. Door middel van een ingebouwde plattegrond bepaalt hij precies de route van en naar de apotheek. HOSPI-R bedient bovendien zelf de lift en kan met onverwachte situaties omgaan: denk aan een passerende patiënt in een rolstoel of een ziekenhuisbed dat door de gangen rolt.

3. PARO; robot om mee te communiceren

De PARO wordt ook wel liefkozend ‘knuffelrobot’ genoemd. Met zijn uiterlijk – dat lijkt op een zacht zeehondje – ziet hij er aaibaar uit en nodigt hij uit tot lichamelijk contact. Hij is expliciet ontworpen om te communiceren met dementerende ouderen en personen van alle leeftijden met een aan autisme verwante stoornis. PARO is vergelijkbaar met het rustgevende en emotioneel positieve effect dat dieren hebben. Er is echter een belangrijk verschil: PARO bijt niet! Wat PARO extra aantrekkelijk maakt is zijn vermogen om gevoelsuitdrukkingen aan te geven en mensen aan hun stem te herkennen.

4. RIBA-II; voor lichamelijk zwaar tilwerk

Deze robot, die er uitziet als een teddybeer, neemt zwaar lichamelijk tilwerk over van de zorgverlener. Patiënten verplaatsen vanuit hun bed of vanaf het toilet is tenslotte nog steeds het zwaarste onderdeel van het werk van verplegend personeel. RIBA-II verplaatst mensen met de grootst mogelijke voorzichtigheid. Hij is uitgerust met sensoren die het gewicht van de patiënt meten, zodat hij zijn handelingen hierop afstemt.

5. ROSE; hulp in de huishouding

ROSE is bedoeld als hulp in huis voor ouderen en chronisch zieken. De robot wordt op afstand aangestuurd door mensen van de thuiszorg of door mantelzorgers, die in videocontact staan met degene die verzorgd wordt.

6. ZORA; leven in de brouwerij

ZORA is ontwikkeld voor revalidatie- en verzorgingscentra. ZORA brengt leven in de brouwerij door met de cliënt te bewegen. Niet alleen de oefeningen doet ZORA mee, maar ze danst, doet spelletjes en oefent het geheugen van de bewoners.

Zorgrobot vervanging voor menselijke contact?

Met name PARO en ZORA worden ingezet als buddy en worden gezien als vervanging voor menselijk contact. De vraag is nu of dat een zorgelijke ontwikkeling is of juist een verrijking.
Momenteel wordt onderzocht hoe een robot zich moet gedragen om goed op mensen over te komen. Er is nog een aantal grote doorbraken in de wetenschap nodig om sociale robots te ontwikkelen die naast sociale ook emotionele en psychologische behoeften van mensen vervullen.

De mens en robot naar elkaar; verre toekomstmuziek? De tijd zal het leren…