Nieuws

Mantelzorg is de vrijwillige, onbetaalde en vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. De overheid schuift de mantelzorger maar wat graag naar voren als zorgverlener. Zo zal de gemeente altijd eerst onderzoek doen naar jouw persoonlijke situatie en kijken of mensen uit jouw persoonlijke netwerk je kunnen helpen, voor ze zelf ondersteuning vanuit de Wmo aanbiedt. Zonder mantelzorgers zou onze zorg onbetaalbaar zijn. Maar de mantelzorger zelf krijgt wél met financiële kosten te maken. Volgens Mezzo moet er, ook vanuit de overheid, meer aandacht zijn voor de prijs van mantelzorg.

Kosten mantelzorg lopen op

Onbetaald voor iemand anders zorgen… is niet gratis. Uit het landelijk onderzoek van Mijnkwaliteitvanleven.nl waaraan zes belangenorganisaties, waaronder Mezzo, hebben meegewerkt, blijkt dat bijna acht op de tien mantelzorgers (78 procent) kosten maken om voor een ander te zorgen. Bijna één op drie (30 procent) geeft maandelijks gemiddeld ruim 100 euro uit.

Reis- en vervoerskosten zijn vaak de grootste kostenposten. Maar daarnaast zijn er nog telefoonkosten en het meebetalen aan de eigen bijdrage. En vergeet ook de inkomstenderving niet, wanneer mantelzorgers noodgedwongen moeten minderen of stoppen met betaald werk om de zorgtaken op zich te (blijven) nemen.

Ongeveer negen op de tien (89 procent) ondervraagde mantelzorgers zorgt al langer dan twee jaar en ruim een kwart (27 procent) zorgt voor meerdere naasten tegelijk. Voor hen kunnen de totale kosten van mantelzorg behoorlijk oplopen. De woonsituatie beïnvloedt de kosten die gemaakt worden. Van de mantelzorgers die apart wonen van degene voor wie ze zorgen, heeft één op vijf circa 100 euro kosten per maand. Maar van de mantelzorgers die samenwonen met de zorgbehoevende, heeft ruim 2 op de vijf maandelijks meer dan 100 euro aan kosten. Dit komt omdat particuliere hulp, kosten en eigen bijdragen voor woningaanpassingen, hulpmiddelen, zorg en ondersteuning vaak ten laste komen van het gezamenlijke inkomen.

Krap bij kas

Overheid en buitenstaanders realiseren zich niet altijd of niet genoeg dat de kosten, inherent aan het zorg dragen voor naasten, zich voor de mantelzorgers zelf opstapelen. Zeker wanneer de zorg langdurig en intensief is. Een kwart van de mantelzorgers (24 procent) moet er dingen (zoals bijvoorbeeld vakantie, dagje uit, kapper maar ook tandartsbezoek) voor laten; dertien procent heeft het krap en zes procent komt zelfs vaak geld te kort. Daarentegen geeft een kleine meerderheid (56 procent) van de bevraagde mantelzorgers aan de kosten van het zorgen probleemloos te dragen.

Als je je financieel zorgen moet maken, heeft dat logischerwijs gevolgen voor je kwaliteit van leven. Wie aangeeft geen problemen te hebben met het dragen van de kosten, beoordeelt zijn / haar kwaliteit van leven gemiddeld met een zeven. Mantelzorgers die aangeven dat ze regelmatig geld te kort komen, beoordelen hun levenskwaliteit gemiddeld met een vijf.

Werken en zorgen gaan niet altijd goed samen

Uit het onderzoek komt naar voren dat voor twee derde van de mantelzorgers de zorgtaak geen invloed heeft gehad op hun betaalde werkzaamheden of carrière. Belangrijke relativering is dat deze groep grotendeels bestaat uit mensen die pas na hun pensioen mantelzorger zijn geworden. Voor een derde van de mantelzorgers heeft het geven van mantelzorg juist wél impact gehad op hun betaalde werk.

Vooral voor mensen die voor een kind of partner moeten zorgen, is werk en zorg meestal moeilijker te combineren: 14 procent is structureel minder gaan werken en 11 procent is noodgedwongen gestopt met werken. Zorgen voor overige familieleden, kennissen, vrienden en buren heeft minder vaak gevolgen voor het werk.

Mantelzorg mogelijk maken

Liesbeth Hoogendijk, directeur van Mezzo, concludeert: “We moeten de kosten voor het mantelzorgen serieus nemen. Er zijn ruim 850.000 Nederlanders die langere tijd intensief voor een naaste zorgen. Op de langere termijn gaat het voor sommige van hen om bedragen van duizenden euro’s. […] We vinden het als maatschappij belangrijk dat we meer voor elkaar zorgen. Dan moeten we dat ook mogelijk maken”. Hoogendijk ziet daarbij een rol weggelegd voor verzekeraars, gemeenten en de overheid.