eHealth: revolutie of storm in glas water?
Als we Edith Schippers en Martin van Rijn mogen geloven, ontketent eHealth een revolutie die zijn weerga niet kent in onze zorg. Volgens hen is het grote ziekenhuis over een paar jaar achterhaald en vragen we ons af wat we met al die grote parkeerplaatsen gaan doen. Naast onze overheid investeren ook bedrijven en instellingen flink in eHealth. Maar is eHealth echt die onontkoombare innovatie of eerder een storm in een glas water?
eHealth revolutie onontkoombaar
Om in onze vergrijzende samenleving de oplopende zorgvraag en –kosten het hoofd te bieden, zijn technologische innovaties in de zorg onmisbaar. Digitale toepassingen die onder eHealth vallen, zoals websites, videoconsulten, zorgrobots, apps enz. maken dat je voor zorg niet altijd meer je huis hoeft te verlaten. Vanuit het comfort van je eigen huiskamer ontvang je de zorg die je nodig hebt of woon je langer zelfstandig in een slim huis.
eHealth maakt onze zorg sneller, gemakkelijker en efficiënter zonder dat het per definitie onpersoonlijker wordt. Artsen houden juist meer aandacht en tijd over voor het verlenen van zorg op maat als je zogeheten ‘routineklussen’ als bloedprikken en bloeddruk meten zelf doet.
‘Digitale kwakzalverij’
Onder het mom van eHealth wordt de ene innovatie na de andere op ons afgevuurd. Maar er is nog maar weinig écht goed onderzoek gedaan naar de meerwaarde van deze toepassingen. Aan NOS vertelt Niels Chavannes, hoogleraar eHealth-toepassingen aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), dat het kaf van het koren gescheiden moet worden in dit recente vakgebied. “Hoe kunnen we dingen op grote schaal uitrollen zonder dat we weten of het werkt of doet wat het zegt”. Alleen al in het LUMC lopen 27 onderzoeken naar toepassingen van eHealth. Ook in het Radboudumc Nijmegen lopen minstens 20 wetenschappelijke onderzoeken naar diverse eHealth-innovaties.
De Amerikaanse artsenorganisatie AMA waarschuwt dat een deel van de huidige eHealth-toepassingen ‘digitale kwakzalverij’ is. eHealth is een groeimarkt waar veel geld in omgaat, maar dát het eHealth heet, wil nog niet zeggen dat het betrouwbaar is. Een goed voorbeeld is de start-up Theranos. Theranos beweert met een paar druppels bloed op 200 ziektes te kunnen testen. De start-up werd aanvankelijk de hemel in geprezen, maar lag in 2016 zwaar onder vuur omdat het bewijs voor hun techniek ontbreekt en de patiëntveiligheid bedreigd wordt.
eHealth nog in de kinderschoenen
In ons land blijft de grote populariteit van eHealth (voorlopig) uit. Niet alleen consumenten maar ook zorgprofessionals zelf weten nog (te) weinig van de mogelijkheden die eHealth biedt.
RTV Noord laat Maarten Lahr, onderzoeker eHealth-toepassingen in UMC Groningen aan het woord. Volgens hem zijn veel projecten nog ‘kleinschalig en afhankelijk van een enthousiast iemand die de kar trekt’. Hij wijst daarnaast nog op een groot probleem, namelijk de financiering. Ziekenhuizen krijgen door zorgverzekeraars betaald voor het aantal behandelingen die ze uitvoeren. Ze krijgen ook een bedrag voor iedere patiënt die thuis van een zorgsysteem gebruik maakt, maar dat bedrag ligt lager. Door te experimenteren met eHealth en zorg op afstand lopen ziekenhuizen dus flink wat inkomsten mis.
