Fysiek beperkt en toch autorijden

Zeker als je een fysieke beperking hebt, kan van A naar B reizen een flinke uitdaging zijn. Zelf autorijden geeft je dan veel vrijheid. Je hoeft niemand anders ‘lastig’ te vallen en geen rekening te houden met de tijden van het openbaar vervoer. Maar kan én mag je wel zelf autorijden als je een fysieke beperking hebt?
Mag je met een functiebeperking autorijden?
Ja, tenminste als dat net zo veilig kan als iedere andere bestuurder. Je moet volgens het CBR aan precies dezelfde rijvaardigheidseisen voldoen. Misschien betekent dit voor jou in een aangepaste auto rijden, maar als dat lukt, dan mag je de weg op. Nou ja, eerst natuurlijk wel je rijbewijs halen!
Verschillende verklaringen nodig
Als je gehandicapt of ernstig geblesseerd bent geraakt, dan geldt jouw ‘gewone’ rijbewijs niet meer. Het CBR verstrekt zelf geen rijbewijzen, maar wel de noodzakelijke formulieren om bij je gemeente een rijbewijs aan te vragen. Het gaat om de ‘Verklaring van rijvaardigheid’ aan geslaagden voor het praktijkexamen en een ‘Verklaring van geschiktheid’ aan iedereen die medisch en praktisch gezien verantwoord mag autorijden. Moet je jouw rijbewijs laten vernieuwen, dan zal (meestal) opnieuw een ‘Verklaring van geschiktheid’ nodig zijn.
Verklaring van geschiktheid
Om een ‘Verklaring van geschiktheid’ te krijgen, moet je het formulier ‘Eigen verklaring’ invullen en naar het CBR opsturen. Op dit formulier beantwoord je vragen over je lichamelijke en geestelijke gesteldheid. Soms is een handtekening van je arts nodig en moet je in een extra brief meer toelichting geven over je probleem. Dat is nog niet altijd voldoende, het CBR zal je dan doorsturen naar een medisch specialist of je bijvoorbeeld verplichten een extra rijtest af te leggen onder toezicht van een deskundige van het CBR. Is dit alles positief, dan krijg je een ‘Verklaring van geschiktheid’. Het kan zijn dat aan deze verklaring nog beperkende bepalingen of een beperkte geldigheidsduur zijn gesteld.
Moet je je rijbewijs nog halen? Dan is het verstandig eerst je ‘Verklaring van geschiktheid’ bij het CBR aan te vragen, zodat je rijschool precies weet wat er aan de hand is. Er bestaan rijscholen voor mensen met een bewegingsbeperking, waar je leert autorijden in een aangepaste auto. Je legt uiteindelijk wel hetzelfde examen af als ieder ander, maar krijgt een examinator die speciaal is opgeleid om examens af te nemen bij kandidaten met functiestoornissen.
Praktische hulpmiddelen zorgen voor meer comfort
Er zijn heel wat hulpmiddelen op de markt waardoor je makkelijker in en uit je auto stapt en comfortabeler rijdt. Zo kun je speciale grepen in de auto laten plaatsen en zijn er handige draaikussens om je eenvoudig in de juiste rijpositie te manoeuvreren. Een gordelgreep maakt dat je in no-time je gordel vastpakt en speciale zit-, rug-, lende- en nekkussens bieden je precies de ondersteuning die je nodig hebt om comfortabel auto te rijden.
Ben je op zoek naar een nieuwe of tweedehands auto? Kijk dan uit naar een auto die jou een fijne instaphoogte biedt, dat wil zeggen met een bestuurdersstoel die zich al op dezelfde hoogte bevindt als jouw zitvlak. Bij de meeste auto’s staat de bestuurdersstoel op 50 cm hoogte, terwijl een hoogte van 60-70 cm idealer is. En misschien kun je ook beter voor een automaat kiezen dan voor een handgeschakelde auto?
Auto aanpassen
Ben je al in het bezit van een auto? Die kun je laten aanpassen, bijvoorbeeld met extra grote spiegels, een treeplank, draaistoel of sta-op-stoel, rembekrachtiger, verhoogd gas- of rempedaal of handpedaal enz. Soms worden echt noodzakelijke aanpassingen vergoed. Het CBR bepaalt of en welke aanpassingen nodig zijn en neemt daarbij de duur van je motorische beperking in ogenschouw, waarom autorijden voor jou nodig is en of je alternatieve transportmogelijkheden hebt. Vergeet niet dat je een (grondig) aangepaste auto verplicht opnieuw moet laten keuren door de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) voor je er mee de weg op mag!
Geen gewone auto maar een 45 km auto of een gehandicaptenauto?
Mag je niet met een ‘gewone’ auto rijden, dan is een 45 km auto of speciale gehandicaptenauto misschien wel een optie. De gehandicaptenauto is een speciaal aangepaste 45 km auto waarin je, vanaf 16 jaar, zonder rijbewijs mag rijden. Omdat deze auto niet breder is dan 110 cm mag je er ook mee op voetgangers- en fietspaden rijden en op de stoep parkeren. Voor een 45 km auto met een breedte vanaf 140 cm, heb je een rijbewijs B, motorrijbewijs A of bromfietsbewijs AM4 nodig. Hiermee moet je op de weg rijden en hoor je te parkeren op daarvoor bestemde (parkeer)plaatsen.
Beide auto’s zijn zo ingericht dat je niet hoeft te schakelen. Dit maakt dat je in zo’n auto eigenlijk maar 1 been gebruikt: die om te remmen. Het grote nadeel is dat voor deze auto’s de auto- en snelwegen verboden terrein zijn. Maar in de stad of op de provinciale weg is zo’n auto natuurlijk een uitkomst! Bijkomend voordeel is weer dat je voor deze auto’s geen APK en wegenbelasting betaalt.