Gemeenten zijn voorzichtig met transitiegeld
Het Financieel Dagblad hield onlangs een onderzoek naar de transitiegelden die gemeenten hebben gekregen om de transitie in de zorg te bekostigen. En wat blijkt? Gemeenten houden hun potje transitiegeld angstvallig gesloten uit vrees voor wat nog komen gaat.
De kosten gaan voor de baat uit
Het onderzoek is door het FD gehouden onder 40 gemeenten, verspreid over het hele land. Bij elkaar opgeteld hebben de gemeenten een buffer opgebouwd van 350 miljoen euro. De gemeente Leiden spant daarbij de kroon: daar wordt een bedrag van € 152,00 per inwoner gereserveerd. Volgens de plaatselijke wethouder is dat een bedrag dat nodig is omdat bij iedere reorganisatie de kosten nou eenmaal voor de baat uitgaan.
‘De black box van de decentralisaties’
Gemeenten zeggen niet voor verrassingen te willen worden geplaatst als straks blijkt dat de kosten die gepaard gaan met de decentralisaties vele malen hoger uitvallen dan geraamd. Breda noemt dat ‘de black box van de decentralisaties’ die voor grote problemen zou kunnen zorgen als gemeenten er geen rekening mee houden. Zo toonde een eerder rapport van onderzoeksbureau COELO aan dat de gemeenten bij ongewijzigd beleid afstevenen op een tekort van 4,8 miljard euro. Het reservepotje dat de gemeenten nu aanleggen is dus meer dan begrijpelijk.
Verdeling van budgetten nog steeds niet helder
Maar hoewel het begrijpelijk is, wordt het aanhouden van grote reserves niet door iedereen toegejuicht. Critici geven aan dat daarmee geld dat voor de zorg bedoeld is, wordt onthouden aan degenen die er recht op hebben. Met ingang van 2015 is alle langdurige zorg voor chronisch zieken, ouderen en mensen met een beperking alsmede de jeugdzorg en de re-integratie van arbeidsgehandicapten door het Rijk overgedragen aan de gemeenten. De verdeling van de budgeten die daarmee gemoeid zijn, vormt intussen nog altijd onderwerp van onderling gekissebis.
Gemeenten met extra zorgbehoeften
Er zijn gemeenten die vinden dat ze recht hebben op meer geld omdat de zorg er onevenredig zwaarder is dan in andere regio’s. Zo is de regio Parkstad in Zuid-Limburg een krimpregio met een relatief oude en hulpbehoevende bevolking en vinden gemeenten in Gelderland dat hen meer budget toekomt omdat de regio van oudsher veel psychiatrische instellingen herbergt. De gemeenten in de genoemde regio’s hebben als gevolg hiervan bovengemiddeld veel inwoners die zorg nodig hebben, maar het Rijk wil ze vooralsnog niet tegemoetkomen met een extra compensatie.
De weg van de geleidelijkheid
In een reactie laat Staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid weten dat het kabinet samen met de gemeentekoepel VNG en diverse onderzoeksbureaus bekijkt hoe de verdeelsleutels er uit gaan zien. Hij verzekert iedereen dat het uitgangspunt is dat er een gelijkmatige en eerlijke verdeling van het geld plaatsvindt en dat er een einde komt aan de onzekerheid die op dit moment leeft. Van Rijn geeft daarom de voorkeur aan een geleidelijke “ingroeifase”, die de overgang zo soepel mogelijk laat verlopen.
