Hoe beïnvloedt niet-gecontracteerde zorg ons zorgstelsel?

Het komt steeds vaker voor: zorgaanbieders die werken zonder dat zij een contract hebben met zorgverzekeraars. Emeritus hoogleraar sociale ziektekostenverzekering Wynand van de Ven maakt zich zorgen. Volgens hem legt deze niet-gecontracteerde zorg een tijdbom onder ons zorgstelsel.
Het hinderpaalcriterium
Ons zorgstelsel is gebaseerd op contracten tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Zij maken samen afspraken over onder meer prijs en kwaliteit. Als beide partijen geen overeenkomst vinden, dan komt er geen contract. Toch is het voor zorgvragers dan nog steeds mogelijk om vergoede zorg af te nemen bij die aanbieders. Dat komt door het zogenaamde hinderpaalcriterium.
Het hinderpaalcriterium schrijft voor dat mensen van hun zorgverzekering geen hinderpaal mogen ondervinden om naar niet-gecontracteerde zorgaanbieders te gaan. Dat betekent dat verzekeraars alsnog een groot gedeelte van de rekening moeten betalen, ook al betreft het aanbieders zonder contract. Meestal gaat het om 75 tot 80 procent van het totaalbedrag.
Onaantrekkelijke contracten
Vanwege het hinderpaalcriterium is het volgens hoogleraar Van de Ven voor zorgaanbieders steeds onaantrekkelijker om een contract af te sluiten met zorgverzekeraars. Want waarom zouden zij moeilijke onderhandelingen voeren met de verzekeraars, als ze zonder contract zelf hun prijzen en werkwijzen kunnen bepalen? En hun zorg wordt toch nog vrijwel geheel vergoed.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat in de afgelopen jaren het aantal niet-gecontracteerde aanbieders explosief is gegroeid. Vooral binnen de fysiotherapie en wijkverpleging komen ze veel voor. Zo heeft Zilveren Kruis in april 2017 aan de bel getrokken vanwege fors gestegen indicaties en omzetten binnen de wijkzorg. Dat is natuurlijk opmerkelijk.
Goed functionerend zorgstelsel
Hoogleraar Van de Ven vindt dat er snel een oplossing moet komen voor de grote gevolgen rondom het hinderpaalcriterium. Zo verliezen zorgverzekeraars, maar zeker ook zorgvragers, hun grip op de kwaliteit en kosten van de zorg. Bovendien vreest Van de Ven allerlei rechtszaken in de toekomst. Want wanneer is iets voor iemand een hinderpaal en wanneer niet?
Maar waar de hoogleraar zich vooral zorgen over maakt, is het feit dat niet-gecontracteerde zorgaanbieders het goed functioneren van het Nederlandse zorgstelsel in de weg staan. Vanwege de hoge minimumvergoeding voor hun diensten hinderen zij verzekeraars namelijk in het inkopen van zorg.
Verzekeraars vrij in vergoeding
Hij pleit voor een criterium dat het juist moeilijker maakt om naar aanbieders zonder contract te gaan. Verzekeraars moeten daarbij vrij zijn om geen of een lage vergoeding te geven voor die zorg. Volgens de hoogleraar lukt het alleen zo om zorgverzekeraars te helpen ‘die nu nog vrijwel machteloos staan tegenover kosten- en winstopdrijvende niet-gecontracteerde zorgaanbieders.’
Vind jij niet-gecontracteerde zorg goed of slecht voor ons zorgstelsel?
Bronnen: Skipr, Handicapnieuws.net, Zorgvisie.