Nieuws

We staan bijna aan het begin van een nieuw jaar; een jaar waarin grootschalige veranderingen in de zorg doorgevoerd worden. Voor de gemeenten betekent dit onder andere dat ze heel wat zorgtaken overnemen van het Rijk en de provincie. Bovendien gaat de decentralisatie van de zorg gepaard met een aanzienlijke beperking van de beschikbare financiële middelen. Zijn deze gemeenten er wel klaar voor? Een stand van zaken!

Van Rijn: ‘zorg inkoop transitie afgerond’

Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Van Rijn is naar aanleiding van de Voortgangsrapportage in ieder geval positief gestemd. Hij meldde op 8 december 2014 aan de Tweede Kamer dat gemeenten de inkoop voor begeleiding, dagbesteding, beschermd wonen en cliëntondersteuning en wijkverpleging vrijwel allemaal hebben afgerond. Ook de zorgverzekeraars hebben de inkoop van wijkverpleegkundige zorg voltooid.

Deze zorginkoop is nodig om de overdracht van taken en de waarborgen die in de wetten Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), Zorgverzekeringswet en Wet Langdurige Zorg (WLZ)) begrepen zitten, ook in praktijk te realiseren. Met andere woorden: hierdoor wordt het mogelijk dat iedereen vanaf 1 januari 2015 kan rekenen op de zorg en ondersteuning die nodig zijn.

In een aantal specifieke gevallen moeten echter nog enkele ‘puntjes op de i’ gezet worden, voordat de inkoopcontracten formeel getekend worden. Dat is bijvoorbeeld het geval voor beschermd wonen in het kader van Jeugdzorg. Ruim de helft van de 43 centrumgemeenten heeft de inkoop van beschermd wonen nog niet afgerond. Dit komt omdat de analyse van de cijfers complex is, zodat men zich nog geen volledig beeld van de doelgroep heeft gevormd. Ook vindt een aantal centrumgemeenten dat het budget niet toereikend is.

Ook kritische geluiden hoorbaar

Maar ‘puntjes op de i’ zijn, in het kader van de grote veranderingen in de zorg, toch wel erg belangrijk. Zeker ook voor wat betreft de gemoedsrust van hulpbehoevenden. Volgens aanbestedingsjurist Tim Robbe, die een 100-tal gemeenten adviseert bij de inkoop van zorg in het kader van WMO en Jeugdzorg, is het nog niet zo zeker dat gemeenten de juiste hoeveelheid zorg hebben ingekocht.

Volgens Robbe tasten nog veel gemeenten en zorgaanbieders in het duister over de specifieke zorgvraag én het aantal hulpbehoevenden die onder hun verantwoordelijkheid vallen. Het verschil tussen de cijfers waarover VWS beschikt en de gegevens van de zorgaanbieders zelf loopt soms op tot wel 50%. Daarnaast is het ook moeilijk om op basis van de codes van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een juiste inschatting van de tarieven te maken.

Bovendien bestaat de kans dat de inkrimping van het beschikbare budget groter is dan door het VWS aangegeven. Onderzoek van Q-Consult in opdracht van VWS toonde aan dat de kortingen op de WMO tussen de 12 en 35 procent liggen (in plaats van 11 procent) en die op de Jeugdzorg tussen 5 en 35 procent (in plaats van 3 procent). Kortom: de kans is groot dat gemeenten te weinig zorg hebben ingekocht én dat ze ook niet over meer budget beschikken om meer in te kopen.

Ook zijn de ICT-systemen van veel gemeenten nog niet voorbereid op de nieuwe manier van communiceren (administratie, facturatie, declaratie…) met zorgaanbieders, zorgverzekeraars en hulpbehoevenden.

Geen garanties

Staatssecretaris Van Rijn benadrukt dat de waarborgen die genomen zijn geen garantie bieden dat er na 1 januari 2015 niets meer mis gaat, maar dat iedereen in 2015 de zorg krijgt die hij/zij nodig heeft.