Kom niet aan mijn zelfstandigheid!
Van het kastje naar de muur. Verdwaald in een zorgdoolhof. Geen antwoorden op vragen. Het zijn slechts enkele karakteriseringen die aangeven hoe hoog de nood is bij mensen die zijn aangewezen op langdurige zorg. Met name het verlies aan zelfstandigheid door het wegvallen van ondersteuning, is mensen een doorn in het oog.
Moeite met het vinden van antwoorden
Een eerste inventarisatie van de gezamenlijke patiëntenorganisaties die dit beeld bevestigt, is deze week naar het ministerie van VWS gestuurd. Men heeft vooral moeite met het vinden van antwoorden op vragen over de eigen situatie. Het ‘van-het-kastje-naar-de-muur-gevoel’ overheerst daarbij. Uiteraard wil iedereen zo lang mogelijk op een zelfstandige en onafhankelijke manier zijn leven leiden. Maar uit het rapport van de belangenorganisaties blijkt dat dat niet altijd even gemakkelijk is.
Zelfstandigheid wordt minder
De veranderingen in de zorg hebben verstrekkende gevolgen voor mensen die ineens geen of veel minder hulp en ondersteuning krijgen dan voorheen. Dat gaat ten koste van hun zelfstandigheid. Bovendien weten betrokkenen in veel gevallen niet waar ze terecht kunnen met hun vragen. Het lijkt erop dat aanspreekpunten bij de gemeenten en bij zorginstanties antwoorden geven die niet altijd met elkaar in overeenstemming zijn. Voornamelijk in het ‘grijze gebied’ – op de grens tussen diverse stelsels – overheerst onduidelijkheid en onwetendheid.
Onduidelijkheid overheerst
In het rapport dat is aangeboden aan minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn is sprake van ruim 900 signaleringen die betrekking hebben op de veranderingen in de zorg en veranderingen in de ambulante hulpverlening. De kern van al deze meldingen betreft het verlies aan zelfstandigheid en het gebrek aan eensluidende, duidelijke informatie. Met name de onduidelijkheid over indicatiestellingen en de taakomschrijving van de thuiszorg zorgt voor veel onzekerheid.
Soms houdt ondersteuning helemaal op
De keukentafelgesprekken die de gemeente heeft gevoerd met mensen die zorg nodig hebben, worden door veel mensen ervaren als een verhoor of als een pure overdracht van informatie, zonder daarbij oog te hebben voor degene die aan tafel zit. Gemeenten blijken soms weinig te weten over het PGB en in sommige gevallen houdt de ondersteuning gewoon helemaal op. Dat gebeurt ook als mensen niet zelf uit bed of stoel kunnen komen. Daarnaast is er sprake van stevige verhogingen van eigen bijdrages en onduidelijke uitleg van regels bij de toekenning van hulp bij het zelfstandig wonen.
Heldere oproep
De oproep die de patiëntenorganisaties doen aan de staatssecretaris is helder: schep duidelijkheid over de uitvoering van de maatregelen en zorg voor meer maatwerk en passende oplossingen voor mensen in individuele gevallen.