Maak het mantelzorgers wat gemakkelijker!

In aanloop naar de Dag van de Mantelzorg presenteert Mona Keijzer van het CDA een Initiatiefnota “Mantelzorgers: wees er zuinig op!”. Ze roept op om de positie van de mantelzorger wettelijk beter vast te leggen. Zo moet het duidelijker worden wanneer een mantelzorger zelf recht heeft op praktische hulp en ondersteuning. Het is immers van het allergrootste belang dat je als mantelzorger de zorg op lange termijn kunt volhouden.
Mantelzorg doe je samen
De Dag van de Mantelzorg staat dit jaar in het teken van de ondersteuning voor mantelzorgers: “Mantelzorg doe je samen”. Uit onderzoek blijkt dat 10% van de bijna 4 miljoen mantelzorgers zich zwaar belast of overbelast voelt.
Veel professionele zorg is vervangen door mantelzorg, waardoor de druk op de mantelzorger de afgelopen jaren is toegenomen. Vooral nadat begin 2015 verschillende zorghervormingen tegelijkertijd werden doorgevoerd die gepaard gingen met flinke bezuinigingen. Mantelzorgers nemen hierdoor nóg meer zorgtaken en -uren op zich, de mogelijkheden om hulp van buitenaf in te schakelen worden schaarser.
Mona Keijzer wil dat je als mantelzorger duidelijk weet wat je van de overheid en/of van je zorgverzekeraar mag verwachten als je langdurig voor een naaste zorgt. Die duidelijkheid is er nu niet of nauwelijks. Naast mantelzorger ben je ook bijna een zorgmanager die continu moet uitzoeken welke regels er zijn en op welke voorzieningen je een beroep kunt doen… niet alleen voor de persoon voor wie je zorg, maar ook voor jezelf.
Initiatiefnota om positie mantelzorgers te verbeteren
Gemeenten hebben een grote beleidsvrijheid, dat maakt het voor een mantelzorger niet gemakkelijk om te weten te komen waarop hij/zij kan rekenen. In een zogeheten Keukentafelgesprek kan dit toegelicht worden maar dat gebeurt nog te weinig.
Keijzer wil dat mantelzorgers een geborgde positie krijgen tijdens het Keukentafelgesprek en dat hen expliciet gevraagd wordt welke zorg zij kunnen verlenen én in welke mate. De gemeente moet vervolgens in het gespreksverslag aangeven hoe zij met de positie en (on)mogelijkheden van de mantelzorger rekening houdt.
Verder wil Keijzer dat het werkdocument ‘gebruikelijke zorg’ weer wordt ingevoerd, zodat 100% duidelijk is dat gemeenten niet méér dan de ‘gebruikelijke zorg’ van mantelzorgers mogen eisen.
Tot slot wil Keijzer dat er meer duidelijkheid komt op het vlak van respijtzorg en dagbesteding, want dit zijn juist de opties voor mantelzorgers om zelf de batterijen op te laden.
De mantelzorger en de wijkverpleging
Verpleging en verzorging aan huis vallen tegenwoordig onder de Zvw. De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor de invulling van de ‘wijkverpleging’.
De regering wil dat gemeenten en zorgverzekeraars samenwerken bij de indicatiestelling van de zorg en ondersteuning in het kader van de WMO en van de wijkverpleging in het kader van de Zvw. Die samenwerking komt lastig van de grond, hierdoor bestaat het risico dat een zorgvrager twee keer gekort wordt op ondersteuning, met een nóg zwaardere belasting voor de mantelzorger tot gevolg.
Keijzer vraagt de Kamer daarom om ‘persoonlijke verzorging zonder medische oorzaak’ duidelijker te omschrijven zodat de criteria ‘verpleging’ en ‘verzorging’ naast elkaar blijven bestaan. Vervolgens wil ze dat in het onderzoeksverslag na het Keukentafelgesprek expliciet melding wordt gemaakt van het onderdeel verpleging en verzorging. Op die manier kan de gemeente of het wijkteam informeren bij de wijkverpleegkundige naar de draagkracht en draaglast van de mantelzorger. Dit moet een integraal zorgadvies ‘thuis wonen met zorg’ mogelijk maken.