Maatwerkvoorziening… of toch een algemene voorziening?

Sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is de gemeente verantwoordelijk voor de ondersteuning van haar inwoners. Zij dient passende zorg te leveren aan de zorgvrager. Dat vraagt regelmatig om een maatwerk oplossing in de vorm van een zogenaamde maatwerkvoorziening. In praktijk blijkt dat gemeenten dit nog wel eens willen omzeilen en het liefst algemene voorzieningen aanbieden om kosten te besparen.
Een algemene of een maatwerkvoorziening?
Zo wijzen gemeenten mensen vaak niet goed door naar de oplossing – oftewel voorziening – die het beste bij hun zorgvraag past. Mensen die ondersteuning nodig hebben, komen nu meestal terecht bij een algemene voorziening. Maar soms past een maatwerkvoorziening, die helemaal is afgestemd op jou als persoon, beter. Je begrijpt dat het voor gemeenten echter goedkoper en simpeler is om een algemene oplossing in te zetten. Daardoor krijgen mensen regelmatig niet de zorg die passend is voor hun zorgvraag.
‘Beschikkingsvrij’ werken zorgt voor slechte rechtspositie
Belangrijk om te weten is dat gemeenten binnen de Wmo vaak geen beschikking afgeven als ze naar een algemene voorziening verwijzen. En zonder een dergelijke beschikking – oftewel een officieel besluit –, kun je als zorgvrager niet of heel moeilijk bezwaar maken tegen de gemeentelijke aanpak. Wil je dan alsnog gepaste zorg en ondersteuning krijgen, dan volgt er in veel gevallen een lange juridische procedure. Dat kost alle partijen uiteindelijk veel tijd en energie.
Rechtszaak rondom de Wmo in Heerlen
Een voorbeeld van zo’n langdurige rechtszaak vindt momenteel plaats in de gemeente Heerlen. Een inwoonster van die gemeente heeft al lang een persoonlijke begeleider. Toen de Wmo inging, wilde zij diezelfde begeleiding graag houden. Daarom heeft de vrouw de gemeente gevraagd om een Persoonsgebonden budget (Pgb), waarmee ze zelf kiest wie zij inhuurt als begeleider. Maatwerk dus! De gemeente wees het Pgb echter af en stuurde de inwoonster zonder beschikking gelijk door naar een zorgaanbieder voor een algemene voorziening. Om die reden heeft de Heerlense een juridische procedure aangespannen.
Rechter: persoonlijke begeleiding is tóch maatwerk
De rechtbank Limburg oordeelt nu dat de persoonlijke begeleiding van de vrouw uit Heerlen geen algemene voorziening is, maar onder maatwerk valt. De ondersteuning is immers ‘op maat’ en past precies bij die persoon. De inwoonster krijgt daarom alsnog een Pgb om haar oude begeleider weer in te huren. Het is nog onduidelijk of de gemeente Heerlen in hoger beroep gaat tegen deze uitspraak van de rechtbank.
Indien je denkt dat je niet de juiste ondersteuning krijgt, dan loont het dus mogelijk om bezwaar te maken, ook al heeft jouw gemeente geen beschikking afgegeven. Voor aanvullende informatie kun je onder meer terecht bij het Nationale Zorgnummer (0900 23 56 780). Zij beantwoorden vragen over bijvoorbeeld algemene en maatwerkvoorzieningen, beschikkingen en de Wmo.
Hoe gaat de toewijzing van voorzieningen in de gemeente waar jij woont?