Mantelzorgers in zonnetje op ‘Dag van de Mantelzorg’
Op tien november vindt al weer de 16e editie van de Dag van de Mantelzorg plaats. Deze jaarlijkse dag van erkenning zet de mantelzorger in het zonnetje. Het centrale thema dit jaar is ‘Allemaal Verhalen’. Over het hele land worden activiteiten voor mantelzorgers georganiseerd die moeten zorgen voor inspiratie, steun en aanmoediging.
Waarom een Dag van de Mantelzorg?
Nederland telt maar liefst 3,5 miljoen mantelzorgers, waaronder 1,1 miljoen mensen die hun naaste intensief en langdurig bijstaan en verzorgen. De Dag van de Mantelzorg is een dag van erkenning voor het waardevolle werk dat mantelzorgers leveren; een inspanning die door de recente ontwikkelingen in de zorg alleen maar ‘meer waard’ wordt.
Door de bezuinigingen en veranderingen in de zorg staat de informele zorg in ons land steeds meer onder druk. De mantelzorger krijgt steeds meer verantwoordelijkheden en verplichtingen op zijn bord, om de tekorten in de zorg op te kunnen vangen. Uit een rapport van het SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau) blijkt dat ervoor gewaakt moet worden om mantelzorgers te overbelasten. Zij lopen nu al vaak op de toppen van hun tenen om hun zorgtaken te combineren met hun dagelijkse leven en werk.
Hoewel de meeste mantelzorgers hun zorgtaken zelf niet als een last omschrijven, blijft het een feit dat het leven van een mantelzorger behoorlijk belastend is: hoge (on)kosten, verminderde participatiemogelijkheden, grote regeldruk, zorglast, een naaste zien aftakelen… Dit alles kan leiden tot fysieke en psychische klachten en overbelasting.
De positie van de mantelzorger in een veranderende maatschappij
Door de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) zijn het de gemeenten die vanaf nu in alle vrijheid bepalen wie in aanmerking komt voor ondersteuning en begeleiding aan huis, huishoudelijke hulp en hulp in natura of een PGB (persoonsgebonden budget). Zorgbehoevenden en hun mantelzorger kunnen geen wettelijke aanspraak op extra zorg en ondersteuning maken; de gemeente bepaalt in hoeverre ‘compensatie’ nodig is en zo ja, wat, hoe en hoeveel.
Wie onder de nieuwe WLZ (Wet Langdurige Zorg), heeft wel nog ‘recht’ op zorg. Al geldt ook hier dat eerst gekeken wordt naar het eigen sociale netwerk en de eigen financiële mogelijkheden van de zorgbehoevende, bij de bepaling van hoeveel en welke georganiseerde zorg ingeschakeld moet worden.
Ook de hulp voor de mantelzorger zelf is aan verandering onderhevig. Zo kan een mantelzorger geen beroep meer doen op respijtzorg of andere maatwerkvoorzieningen uit de WMO, wanneer de zorgbehoevende een WLZ-indicatie heeft. U wordt dan aangeraden bij uw gemeente te informeren over bestaande algemene voorzieningen, waarvoor u als mantelzorger in aanmerking komt. Hetzelfde geldt voor het vroegere ‘mantelzorg compliment’, de jaarlijkse vergoeding van maximaal 200 euro. Ook voor een eventuele mantelzorg vergoeding, bent u aangewezen op uw gemeente.
Kortom: een Dag voor de Mantelzorg is een mooi initiatief, maar nog belangrijker is dat de mantelzorger iedere dag van het jaar beroep kan doen op de steun en hulp die nodig is om de zorg(last) te blijven dragen. De waarde van een Dag van de Mantelzorg zit dus zeker niet alleen in het organiseren van een dag vol activiteiten, maar vooral in het vragen van aandacht voor mantelzorgers via landelijke publiciteit.
