Nieuws

Er is niets meer dan een inschrijving bij de Kamer van Koophandel voor nodig om een professioneel zorgbedrijf te beginnen. Daarna mag men volop cliënten werven en pgb-gelden innen. Voor sommige ondernemers blijkt de verleiding te groot om niet te frauderen. Het feit dat er aan starters in de zorg geen eisen gesteld worden en dat ze ook na de start nauwelijks gecontroleerd worden, maakt het systeem erg gevoelig voor pgb-fraude.

Te gemakkelijk om een zorgbedrijf te beginnen

Wil je een horecaonderneming starten, dan moet je aan allerlei strenge eisen voldoen. Maar om een professioneel zorgbedrijf te beginnen heb je geen diploma’s of een verklaring van gedrag (VOG) nodig; een inschrijving bij de KvK is voldoende. Er wordt niet gecontroleerd of je een strafblad of een verleden met schulden of faillissementen hebt. Het is zelfs zo dat als een zorgbedrijf door geknoei of wanbeleid failliet is gegaan, zonder problemen opnieuw kan beginnen. Bedrijfsvoering en financiële administratie wordt in principe wel getoetst. Maar als je weet dat de Inspectie bij slechts 571 zorginstellingen van de ruim 23.000 die in 2017 zijn opgericht is langsgegaan, dan weet je dat die controle niet veel voorstelt.

Het gaat in de meeste gevallen gewoon goed. Laat ons dat vooropstellen. Maar omdat er geen eisen aan starters gesteld worden, er nagenoeg niet gecontroleerd wordt én er veel geld mee gemoeid is, is het voor mensen die het slecht menen lucratief om een professioneel zorgbedrijf te beginnen en met persoonsgebonden budgetten (pgb’s) te frauderen.

Fraude met miljoenen aan pgb-gelden

Als je het nieuws een beetje volgt, dan verneem je met enige regelmaat wel over frauderende zorgbedrijven. Zorgondernemers die in plaats van de pgb’s voor de cliënten te beheren, eigen rekeningen of uitgaven betalen. Of zorgbedrijven die aan cliënten vragen om hun klachten aan te dikken en vervolgens minder zorg krijgen dan gedeclareerd wordt. In 2016 werd met zo’n 13,5 miljoen euro aan pgb-gelden gefraudeerd. Volgens de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is dat nog maar het topje van de ijsberg!

De cliënten zijn de dupe. Ze krijgen niet alleen niet de zorg die ze zouden moeten krijgen, maar ze zijn juridisch ook verantwoordelijk voor de juiste besteding van hun pgb. Dit betekent dat als het zorgbedrijf fraudeert met jouw persoonsgebonden budget (pgb), jij verplicht gesteld kunt worden om het geld aan het zorgkantoor terug te betalen. Als je niets van de frauduleuze praktijken afwist, dan kan het zorgkantoor rechtstreeks het geld bij het zorgbedrijf proberen terughalen, maar dat is niet gemakkelijk. Het zorgkantoor heeft namelijk geen inzage in de administratie van het zorgbedrijf, waardoor bewijs moeilijk rond te krijgen is.

Strengere eisen voor starters in de zorg

Vanwege dergelijke gevallen van pgb-fraude, willen Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Per Saldo dat de eisen voor startende zorgbedrijven aangescherpt worden. Door de fraude zijn sommige gemeenten huiverachtig geworden om pgb’s toe te kennen en dat is natuurlijk geen goede zaak, want veel zorgbehoevenden kunnen niet zonder het pgb. En het is belangrijk dat toegang tot maatwerkvoorzieningen en het pgb niet beperkt wordt.

Ze vragen het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) meer actie te ondernemen. Minister De Jonge (VWS) zegt in een reactie dat er aan een nieuwe variant van het pgb en aan de aanpak van fraude gewerkt wordt. Hij wil met de betrokken partijen en bovengenoemde organisaties om de tafel om te kijken welke stappen ondernomen dienen te worden.

Pgb-fraude voorkomen met scherpere controles 

Naast hogere eisen voor starters, moeten ook de controles aangescherpt worden. Minister Schippers diende vorig jaar een wetsvoorstel in met een meldplicht voor beginnende zorgbedrijfjes. De Tweede Kamer heeft dit voorstel in behandeling. Ondertussen is er wel een vrijwillige meldplicht, maar minder dan één op de drie starters geeft hier gehoor aan.