Nieuws

Tegenwoordig is de Sociale Verzekeringsbank (SVB) verantwoordelijk voor het betalen van de rekeningen van zorginstanties en hulpverleners voor cliënten met een persoonsgebonden budget (PGB). Hoewel enkele kinderziekten wel verwacht werden, blijkt de chaos groter dan verwacht. Met grote onrust bij zowel de zorgverleners als PGB-houders tot gevolg.

Wijzigingen PGB zorgen voor grote onrust

Dankzij het systeem van het PGB organiseren mensen zelf hun zorg. Cliënten houden de regie in eigen hand, wat belangrijk is voor hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Zij kiezen zelf welke zorg ze wensen en wie ze daarvoor in de arm nemen.

Per 1 januari jl. krijgen cliënten hun PGB niet meer op hun eigen rekening gestort, maar gaat het rechtstreeks naar de SVB (’trekkingsrecht’). De SVB betaalt dan in naam van de PGB-houder de rekeningen voor de verleende zorg. Budgethouders moesten hiervoor al hun zorgovereenkomsten bij de SVB indienen ter goedkeuring. Op die manier wordt fraude met het PGB geminimaliseerd.

Grote chaos

Er gaat in de eerste maand echter heel wat mis met het PGB. Zo blijkt dat de SVB nog lang niet alle zorgcontracten in haar bezit heeft, laat staan goedgekeurd. De SVB mist nog informatie van tienduizenden budgethouders en blijkt de omvang en complexiteit van de wijziging zelf ook flink onderschat te hebben. Waar het Ministerie van VWS en de SVB rekenden op zo’n 240.000 zorgcontracten, blijkt het in realiteit om véél meer contracten te gaan. Reden daarvoor is dat budgethouders vaak met meerdere zorgverleners te maken hebben en dus meerdere zorgcontracten (moeten) indienen.

De achterstand in de verwerking maakt dat heel wat zorgverleners zich terecht afvragen of ze voor de verstrekte zorg in januari wel betaald krijgen en of ze deze zorg ook in de toekomst nog verder mogen verlenen. Dit zorgt op zijn beurt weer voor grote onzekerheid bij de PGB-houders.

SVB zet noodscenario PGB in

Omdat continuïteit in de zorgverlening essentieel is, zet de SVB diverse noodscenario’s in werking. Met het ’terugvalscenario’ kent de SVB het PGB al toe aan budgethouders van zorgcontracten die nog niet zijn goedgekeurd. Controle of het PGB in die gevallen terecht is toegekend vindt achteraf plaats. Verder meldt Staatssecretaris Van Rijn (VWS) dat er nog eens 1.000 extra medewerkers zijn ingezet om de betalingen zo snel mogelijk te verwerken.

Vanaf woensdag 4 februari houdt de SVB een stand bij van de PGB-uitbetalingen. Zorgverleners in loondienst hebben hun salaris over januari inmiddels betaald gekregen; tenminste als hun gegevens goed in de systemen van de SVB staan. Bij wie dat niet het geval was, bijvoorbeeld omdat de zorgverzekeraar of de gemeente het zorgcontract te laat bij de SVB had ingediend, zou de betaling via een noodgreep gerealiseerd zijn. Per Saldo, de belangenorganisatie voor PGB-houders, volgt de gebeurtenissen op de voet, en zegt dat bij sommige zorgverleners wel ‘betaald’ staat, maar dat ze de betaling nog niet op hun rekening hebben ontvangen. De overgrote meerderheid (70 procent) van de zorgverleners werkt bovendien op basis van facturen. Zij weten pas later in februari of de uitbetaling goed verloopt, omdat ze de door hun verleende zorg in januari pas begin februari hebben gefactureerd.

Excuses staatssecretaris van Rijn

De PGB-perikelen zijn ook de Tweede Kamer niet ontgaan. De twitteractie #PGBalarm, opgestart door Marije ten Broeke uit Zandvoort, was zo’n succes dat ze een debat in de Tweede Kamer kon afdwingen. De Kamer en staatssecretaris Van Rijn debatteerden op 4 februari over een oplossing voor de problemen. Van Rijn maakte zijn excuses voor de ontstane onrust en zegt toe dat er een evaluatie komt van het PGB systeem.

Per Saldo is een meldactie gestart om de problemen met het PGB in kaart te brengen en houdt crisisoverleg met zowel de SVB als het Ministerie VWS. Ook de Nationale Ombudsman heeft al laten weten onderzoek te doen naar de PGB-problematiek bij de SVB. Sinds eind december 2014 ontving hij klachten over de SVB die variëren van slechte bereikbaarheid, onvoldoende kennis, achterstanden bij het beoordelen van de zorgcontracten en het zoek raken van dossiers.

Huisbezoeken ter bestrijding van PGB fraude

Dat het systeem van de PGB gewijzigd is, is mede te wijten aan de grote fraudedossiers die afgelopen jaren aan het licht zijn gekomen. Zo gebruikten sommige cliënten hun PGB voor luxe-reisjes, werden zorguren gedeclareerd die nooit verleend werden of was de kwaliteit van de zorg onder de maat. Extra controles hebben er toe geleid dat tientallen miljoenen euro’s teruggevorderd worden… De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) betwijfelt echter sterk of het geld dat onterecht uitbetaald is, ook daadwerkelijk allemaal terugkomt. Veel ‘onterechte’ ontvangers blijken niet in staat om hun schuld terug te betalen.

Om dergelijke misstanden in de toekomst te vermijden, heeft Van Rijn 5 miljoen euro uitgetrokken voor huisbezoeken aan zowel bestaande als nieuwe PGB-houders.