Nieuws

Al jaren wachten mensen met een handicap en hun belangenbehartigers in ons land op de ratificatie van het VN-Verdrag voor de rechten van mensen met een beperking. Aan de inhoud van het VN-Verdrag zelf wordt niet gesleuteld; wel aan de invoeringswet, waarmee Nederland aangeeft hoe ze de bepalingen van het VN-Verdrag in de praktijk tot uitvoering zal brengen.

Uitstel, uitstel, uitstel… geen afstel!

December vorig jaar zou het voorstel voor de ratificatie van het VN-Verdrag dan eindelijk in de Tweede Kamer behandeld worden. Maar het werd wéér uitgesteld. Dit keer omdat meer tijd nodig was om een inhoudelijke reactie klaar te hebben op het voorstel van PvdA-Kamerlid Otwin van Dijk. Zelf aan een rolstoel gebonden, diende hij (overigens al in oktober) een wetsvoorstel in om toegankelijkheid van gebouwen de wettelijke norm te maken in plaats van een uitzondering. Dit is in Amerika en Groot-Brittannië ook het geval,daar zijn alle gebouwen ook daadwerkelijk toegankelijk voor mensen met een handicap. Van Dijk wordt hierin gesteund door ChristenUnie en GroenLinks. Maar zo’n wetsvoorstel heeft flinke gevolgen voor de praktijk en daar verschillen de politieke partijen nog van mening over.

Toegankelijkheid openbare gebouwen toch geen algemene verplichting?

Als toegankelijkheid de norm is, dan moeten alle openbare gebouwen en ruimten ‘in alle redelijkheid’ toegankelijk zijn of gemaakt worden voor mensen met een handicap of chronische ziekte. En hoewel staatssecretaris van volksgezondheid Van Rijn het ‘een sympathiek idee’ vindt, ziet hij veel bezwaren aan een dergelijke algemene verplichting. Het zou veel inspanning en geld kosten om alle gebouwen aan te passen. Hij ziet dan meer heil in het idee om slechts aanpassingen te maken ‘op basis van daadwerkelijk door mensen ervaren problemen’.

Van Rijn wil met deze geleidelijke en ‘praktische aanpak op lokaal en landelijk niveau’ ook het bedrijfsleven ontlasten. Hij wil ondernemers de kans geven om ‘op basis van hun bedrijfsvoering en clientèle vast te stellen wat zij kunnen doen om de algemene toegankelijkheid voor mensen met een handicap te verbeteren’. Vind je dat een gebouw, instantie of bedrijf niet toegankelijk (genoeg) is, dan kun je naar de rechter stappen, aldus Van Rijn. Dat is ook wel zo, maar toch heb je dan als gehandicapte weer het gevoel dat je moet vechten voor je rechten. Anno 2016 zou je in een ‘modern’ land als Nederland toch mogen verwachten dat er vanzelfsprekend met jouw rechten en belangen rekening gehouden wordt. Kortom: toch wel een flinke afzwakking van het principe van toegankelijkheid als norm en dus ook een fikse relativering van het ideaal van een écht inclusieve samenleving.

Hoe wil Nederland naar een inclusieve samenleving toe?

Donderdag 14 januari stond het VN-Verdrag opnieuw op de agenda van de Tweede Kamer. Naast het amendement van Van Dijk stonden nog meer amendementen op de bespreeklijst. Zo is er de vraag van Kees van der Staaij (SGP) en Vera Bergkamp (D66) om gemeenten een integraal plan te laten maken hoe zij de bepalingen van het VN-Verdrag tot uitvoering zullen brengen in hun plannen voor de Participatiewet, de Jeugdwet en de WMO. Beide politici willen dat gemeenten mensen met een beperking betrekken bij het opstellen van zo’n integraal sociaal plan. Verder zijn er nog 2 amendementen ingediend omtrent de Kieswet, met betrekking tot de toegankelijkheid van stemlokalen en ondersteuning van mensen met een (verstandelijke / psychische) beperking in het stemhokje.

De inzet is hoog, de debatten zijn pittig. VVD gaf zelfs aan tegen de ratificatie van het VN-Verdrag te stemmen als het amendement over de (wettelijke vastgelegde) algemene toegankelijkheid van gebouwen in de huidige vorm wordt aangenomen. Kortom, het blijven spannende tijden voor al wie ijvert voor een inclusief Nederland.

Het leek er op dat het VN-verdrag dinsdag 19 januari jl. door alle leden van de Tweede Kamer ondertekend zou worden, maar de stemming is wederom uitgesteld. Het is ook nog even afwachten of het amendement van Otwin van Dijk (PvdA) genoeg steun krijgt…