Nieuws

Als het aankomt op kennis van en over jouw beperking of chronische ziekte en dan vooral over wat dit voor jouw dagelijkse leven betekent, is er niemand wijzer dan jijzelf. Als ervaringsdeskundige kun je een belangrijke aanvulling zijn op de kennis en visie van professionals. Het is dan ook fijn dat in Nederland de mening van ervaringsdeskundigen steeds vaker gevraagd wordt, bijvoorbeeld binnen het sociaal domein en bij (de implementatie van) nieuwe wetsvoorstellen. Maar is iedereen met een beperking of ziekte ook direct een ervaringsdeskundige of niet?

Waardevol

Waarschijnlijk vind jij het ook interessant om over de ervaringen van onze ervaringsdeskundige columnisten te lezen. En als je een beurs bezoekt, dan is het fijn om tips en informatie te krijgen van iemand die wéét waar hij/zij over spreekt; iemand die zelf leeft met een beperking of ziekte. Zoals columniste Josje Hillenaar al eens in 2015 zei: “Eenmaal weer onderweg naar huis, bedenk ik hoe waardevol ik ervaringsdeskundigheid zelf vind. Hoe het mij raakt dat professionals goedbedoelde tips en informatie geven, maar hun geloofwaardigheid verliezen door het gebrek aan een lichamelijke handicap. Hoe onbedoeld respectloos het eigenlijk is mensen met een lichamelijke handicap aan te spreken op hun manier van leven, zonder in diezelfde positie te staan. Tegelijkertijd ben ik mij ervan bewust dat niet iedere professional een lichamelijke handicap kan hebben, en niet iedere persoon met een lichamelijke handicap een professional kan of wil zijn”.

Wat is een ervaringsdeskundige precies?

kennis om als ervaringsdeskundige te kunnen werken. Zo is scholing en reflectie nodig om jouw eigen ervaring deskundig in te zetten. Ook moet je het willen. Je moet altijd bereid zijn om uit jouw eigen ervaringen te putten en deze ten voordele van anderen in te zetten. Eén van de grote troeven van de ervaringsdeskundige is de persoonlijke betrokkenheid, maar toch is het belangrijk dat je daarin niet té ver gaat. Je moet als ervaringsdeskundige toch ook enige afstand houden: al ken je de problematiek, dat wil nog niet zeggen dat iemand anders zich in dezelfde situatie bevindt als jij.

Je merkt het, ervaringsdeskundige zijn is vaak niet zo gemakkelijk als het lijkt. Er worden echter steeds meer opleidingsmogelijkheden geboden voor mensen die zich graag als ervaringsdeskundige willen inzetten. Dat er steeds meer ervaringsdeskundigen zijn én ingezet worden in de zorg, heeft niet alleen te maken met het feit dat steeds meer mensen opstaan en laten zien dat ze meer zijn dan hun beperking/ziekte, maar ook met de huidige tijdsgeest van eigen regie en eigen verantwoordelijkheid.

De meerwaarde van een ervaringsdeskundige

Hulpverleners weten hoe ze een spuit moeten zetten, maar niet hoe je een leven moet opbouwen rondom een ziekte”, vertelt onderzoeker en ervaringsdeskundige Wilma Boevink aan Zorg+Welzijn Magazine. Hulpverlening wordt nog vaak verweten ‘te technisch’ te zijn en te weinig ruimte te laten voor het persoonlijke verhaal en empathisch vermogen. Juist omdat hun inbreng de kloof tussen de medische ‘systeem’-wereld en de mensen waarover het gaat kunnen overbruggen, worden ervaringsdeskundigen steeds vaker ingezet in de hulpverlening.

Nederland loopt voorop

Terwijl het bijvoorbeeld in Frankrijk vaak nog ondenkbaar is dat patiënten buiten de spreekkamers met hulpverleners in aanraking komen, krijgen ervaringsdeskundigen in Nederland een steeds grotere rol toebedeeld. Van oorsprong werden ze ingezet binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz), maar nu kom je ze ook steeds vaker tegen binnen andere terreinen van het sociale domein, zoals in de gehandicaptenzorg, maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg enz. De inzet van ervaringsdeskundigen gebeurt nu nog vaak toevallig, zonder dat hierover centraal beleid bestaat. Maar de rol die ervaringsdeskundigen krijgen wordt steeds meer officieel. In het nieuwe hoofdlijnenakkoord ggz bijvoorbeeld, wordt onder andere de inzet en financiering van de ervaringsdeskundige geregeld en wordt extra geld vrijgemaakt voor opleidingen ‘die het meest bijdragen aan het oplossen van de wachttijden’. Dit zijn dan de opleidingen tot ervaringsdeskundigen, HBO-psycholoog en psychodiagnostisch werker.

“Niet alleen over ons maar ook met ons”

Als Nederland echt ‘betekenisvolle stappen wil zetten naar een inclusieve samenleving, is het belangrijk dat mensen met een handicap niet als een aparte groep worden beschouwd, maar dat er mét hen en niet alleen over hen wordt gepraat. “Om de mensen met een handicap een gelijkwaardige positie te geven als burger van de samenleving blijven we steeds opnieuw investeren in de constructieve dialoog met de politiek en de samenleving”, stelt Wij Staan Op!.