Nieuws

Als je virtual reality en 3D-printen hoort, denk je misschien niet gelijk aan de gezondheidszorg. Toch zijn deze ontwikkelingen niet alleen interessant voor de industrie en technologiebedrijven, maar zorgen ze absoluut ook voor innovaties in de medische wereld. We zetten een aantal medische toepassingen van virtual reality en 3D-printen op een rijtje.

Virtual reality in de zorg

De potentie van virtual reality in de zorg is groot en loopt uiteen van angsttherapie en pijnbestrijding tot revalidatie en onderwijs aan nieuwe chirurgen. Zo wordt virtual reality bijvoorbeeld gebruikt bij chirurgen in opleiding om te oefenen met het uitvoeren van operaties op een virtuele 3D-patiënt.

Ook bij revalidatietherapie biedt virtual reality uitkomst bij het aanleren van vaardigheden. Het revalidatiecentrum Roesingh in Enschede heeft bijvoorbeeld in 2014 een virtual reality- en roboticaruimte geopend, waar gebruik gemaakt wordt van robotica zoals de ‘Armeo Boom’. Dit apparaat is een combinatie van een technisch hulpmiddel met gewichtsondersteuning voor de arm en computersoftware, dat patiënten met een beperkte arm-handfunctie helpt bij het doen van oefeningen. Op deze manier trainen revalidatiepatiënten intensief en zelfstandig.

Virtual reality wordt niet alleen gebruikt voor het aanleren van vaardigheden; deze innovatie zorgt ook voor afleiding, waardoor het een uitkomst biedt bij bijvoorbeeld pijnbestrijding. Ook bij angsten wordt virtual reality ingezet. Het Erasmus MC is in maart 2017 een project gestart waarbij virtual reality wordt ingezet om kinderen voor te bereiden op hun operatie. Dankzij de vr-bril kunnen de kinderen alvast wennen aan de verschillende ruimtes waarin ze terecht komen, zoals de operatiekamer en de uitslaapkamer. Een virtuele verpleegkundige en anesthesioloog leggen de kinderen bovendien uit wat hen te wachten staat. Het Erasmus MC hoopt hiermee te bereiken dat kinderen minder angstig en met een geruster gevoel de operatie in gaan.

Medische toepassingen van 3D-printen

Naast virtual reality is ook 3D-printen een belangrijke innovatie met uiteenlopende mogelijkheden. Zo wordt het al gebruikt in de tandheelkunde, door op basis van een scan van de mond op maat gemaakte kronen of bruggen te printen. Maar ook binnen de chirurgie zou het een belangrijke rol kunnen gaan spelen, bijvoorbeeld bij het maken en aanbrengen van protheses. De voordelen zijn groot: ze passen beter, het maakproces kost minder tijd en het is veel goedkoper.

Bioprinten: de innovatie van de toekomst?

Het printen van kraakbeen en weefsel klinkt misschien als iets voor in de verre toekomst. Het UMC Utrecht heeft echter al een aparte afdeling “Biofabrication Faculty”, die zich helemaal richt op onderzoek naar de innovatie en mogelijkheden van 3D-printen en bioprinten. Bioprinten is gebaseerd op hetzelfde principe als 3D-printen, maar maakt gebruik van biologische materialen. Zo zou 3D-bioprinten bijvoorbeeld toegepast kunnen worden om op maat gemaakte kraakbeenimplantaten te maken voor patiënten met brandwonden en zo een verbrand oor te reconstrueren.

Hoewel er al veel onderzoek naar verricht wordt, is er nog een aantal belangrijke uitdagingen en zal de toepassing van bioprinten nog even op zich laten wachten. Maar deze innovatie is zonder twijfel veelbelovend voor de toekomst van de geneeskunde. Het produceren van nieuwe stukjes weefsel en kraakbeen, geheel op maat gemaakt voor de patiënt, biedt heel veel mogelijkheden voor meer persoonlijkere en vernieuwende behandelingen in de zorg.