Nieuws

TNO en de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) zijn bezig een virtuele doventolk te ontwikkelen. Dove en slechthorende mensen zouden in de nabije toekomst een doventolk kunnen oproepen bij een programma. Dit virtuele personage zal automatisch de gesproken tekst in gebarentaal vertolken. Henk Hagoort, de bestuursvoorzitter van de NPO, presenteerde het plan op het Mediapark jaarcongres in Hilversum.

Weinig programma’s met doventolk
Op dit moment zijn in Nederland weinig programma’s voorzien van een doventolk. In andere landen is dat veel gebruikelijker, daar zijn bijvoorbeeld nieuwsuitzendingen voorzien van een doventolk. Het tolken van televisieprogramma’s is echter erg arbeidsintensief en de Nederlandse markt is natuurlijk relatief klein. Hiervoor denkt NPO samen met TNO nu een oplossing gevonden te hebben: een virtuele doventolk.

Meer mogelijk door nieuwe technologie
Met HBB-technologie (Hybrid Broadcast Broadband-technologie) kunnen omroepdiensten gecombineerd worden met diensten die via internet worden aangeboden. Een voorbeeld daarvan in Nederland is het zogenaamde tweede scherm, waar u vaak tijdens uitzendingen over hoort. Op die manier kunt u meedoen aan een quiz, uw stem uitbrengen of meer informatie opvragen. Deze technologie zal ook gebruikt worden voor de virtuele doventolk. De gebruiker kan de dienst aan of uit zetten.

Waarom zijn doventolken nodig?
Nu zeggen veel mensen: “Dove mensen kunnen toch prima lezen; is teletekst en ondertiteling niet voldoende?” Het blijkt echter dat veel dove mensen, die door hun doof-zijn een achterstand in hun taalontwikkeling hebben opgelopen, moeite hebben met lezen. Daarnaast is er de doelgroep van de kinderen, die nog niet kunnen lezen.

Voor al deze mensen heeft een doventolk veel waarde als een middel om toegang te hebben tot informatie. De NPO begint het project met de virtuele doventolk dan ook met een pilot van het Zandkasteel, een programma voor peuters van de NTR. De eerste afleveringen met een doventolk avatar zullen waarschijnlijk begin volgend jaar te zien zijn.

Meer mogelijkheden voor virtuele doventolk
Als het experiment succesvol is, kan het Europees uitgezet worden en kan het bovendien ook voor andere zaken ingezet worden. Hagoort denkt daarbij zelf aan Amber Alert, maar nog andere mogelijkheden zijn bijvoorbeeld apps voor treinomroepen of alarmlijnen.

De vraag is alleen in hoeverre de technologie in staat zal zijn om de gesproken tekst in natuurlijke gebarentaal om te zetten. Een houterig gebarende avatar is voor dove mensen net zo ‘makkelijk’ te volgen als een Engelse computerstem die (gebrekkig) Nederlands spreekt.