Vraag & antwoord – Is een lift een goede oplossing?
Is een lift een goede oplossing voor woonsituaties waar gelijkvloerse oplossingen onmogelijk zijn?
Antwoord door Ir. Johan Grootveld – Architect en adviseur voor woningaanpassingen:
In de meeste huizen in
Nederland bevinden alle leefruimten, zoals woonkamer en keuken, zich op de
begane grond. Op de verdieping zijn doorgaans de (al dan niet aangepaste) bad-
en slaapkamers. Het overbruggen van deze verdiepingen gaat met een trap. Deze
vormt een belangrijk onderdeel van de woonproblemen die iemand ervaart als
gevolg van rolstoelgebruik. Gelukkig bestaan er veel oplossingen om toch boven
te komen. Zowel voor ouderen als voor mensen met loopbeperkingen of in een
rolstoel. Zo zijn er rolstoelgeschikte liften met en zonder schacht,
stoelliften langs de trap of plateauliften waarop een rolstoel kan worden
gereden. Voor binnen en voor buitengebruik. En dan bestaan er ook nog allerlei
bijzondere typen hefliftjes, trapklimmers of hellingbanen, die hier verder
buiten beschouwing blijven.
Elke soort lift heeft zijn
eigen sterke en zwakke punten. Zo is een stoellift langs een trap een nog
redelijk betaalbare investering voor iemand met een loopbeperking. Op vrijwel
ieder type trap is deze voorziening aan te brengen. Zelfs op spiltrappen en de
veel voorkomende trappen met gedraaide kwarten. Nadeel is dat de (vrij forse)
rail ten koste kan gaan van het bredere loopgedeelte op de trap. Er bestaan echter
ook stoelliften die aan de smalle zijde van de traptreden gemonteerd kunnen
worden. De trap blijft daarmee beter beloopbaar voor medebewoners. Ook
rolstoelers die zelf kunnen overstappen naar en van het liftstoeltje kunnen
profijt van deze lift hebben. Omdat de rolstoel nu eenmaal niet mee kan, moet
er op elke verdieping wel een rol- of trippelstoel bij de trap klaarstaan.
Wanneer het maken van
transfers uit de rolstoel een probleem gaat vormen, werd vroeger veel gebruik
gemaakt van een rolstoelplateaulift. Die is vergelijkbaar met een stoellift
langs de trap. In plaats van het stoeltje is er een plateau waarop de rolstoel
wordt gereden. Bij het klimmen en dalen wordt de rolstoeler beschermd door
wegklapbare beugels. Door verscherpte technische eisen zijn moderne
plateauliften wat breder dan die van vroeger. Daardoor passen ze in het
algemeen niet meer in de gangbare smalle Nederlandse trapgaten en worden ze
minder toegepast.
Een modern alternatief is
de verticaal omhooggaande, schachtloze lift. De gebruiker rijdt met de rolstoel
in een bakje met hoge wanden en een deurtje. Dat bakje klimt langs een op de
wand gemonteerde geleiderail omhoog en bereikt via een vloerluik de verdieping.
Dat gebeurt tegen vergelijkbare kosten als de vroegere plateaulift. Doordat het
vloergedeelte op de etage waar het bakje niet geparkeerd staat beschikbaar
blijft, is er weinig ruimteverlies. Er kunnen maximaal twee etages overbrugd
worden. Dat is meestal voldoende, maar kan soms een nadeel zijn.
Ruimteverlies is er altijd
bij een rolstoellift met schacht. Dergelijke liften zijn in het algemeen wat
groter en hebben meer draagvermogen. In tegenstelling tot de schachtloze typen
kunnen ze meer dan twee etages overbruggen.
Slaap-, bad- en woonkamer
op hetzelfde niveau heeft meestal de voorkeur. Dat maakt complexe zorg
eenvoudiger. Maar liftsystemen vormen een goed alternatief voor woonsituaties
waar zulke gelijkvloerse oplossingen onmogelijk zijn.
