WMO: niet eens met je gemeente? Je staat niet machteloos!
Ben je het niet eens met een beslissing van je gemeente over een WMO-aanvraag die je hebt ingediend of heb je een klacht? Dan kun je actie ondernemen en je tegen de gemeente weren. Je hebt daarvoor diverse opties tot je beschikking.
WMO: gemeentelijke hulp en ondersteuning
Sinds de WMO 2015 heeft de gemeente de plicht om ervoor te zorgen dat je zo lang mogelijk thuis kunt blijven wonen. Zij moet je hiervoor de hulp en ondersteuning die je nodig hebt, ter beschikking stellen. Vaak gaat het om het toekennen van hulpmiddelen maar het kan ook gaan over het regelen van een maaltijdbezorgdienst, respijtzorg, dagbesteding, woningaanpassing of bijvoorbeeld huishoudelijke hulp. De gemeente heeft een arsenaal algemene voorzieningen, maar als je daarmee in jouw specifieke situatie niet geholpen bent, kan ze ook maatwerkvoorzieningen toekennen. In een zogeheten keukentafelgesprek stelt de gemeenteambtenaar samen met jou vast welke hulp je nodig hebt.
Dat gaat echter niet altijd goed. De gemeentelijke WMO ambtenaren hebben lang niet altijd de juiste deskundigheid om een goed oordeel te vellen. De gemeente heeft er verder bijvoorbeeld ook belang bij om je hulpmiddelen uit het ‘standaardpakket’ aan te bevelen, omdat dat goedkoper is, dan je tegemoet te komen met een maatwerkvoorziening. Soms word je als zorgbehoevende van het kastje naar de muur gestuurd eer je krijgt waar je recht op hebt.
Je staat niet machteloos!
Zorgbehoevenden weten (veel te) vaak niet op welke rechten ze zich kunnen beroepen in het contact met de gemeente, concludeert de Nationale ombudsman in zijn onderzoeksrapport. “Terug aan tafel, samen de klacht oplossen”. Bovendien denkt hij dat lang niet iedereen die de verkeerde zorg krijgt, een klacht indient. “De drempels zijn daarvoor te hoog. Mensen zijn bang dat het indienen van een klacht ertoe kan leiden dat ze helemaal niets meer krijgen, of ze weten niet waar ze moeten zijn”.
Klacht
Ben je niet tevreden over de manier waarop het keukentafelgesprek is gevoerd? Werd je door je gemeente eindeloos van het kastje naar de muur gestuurd? Je kunt mondeling, per brief of eventueel op de website een klacht indienen bij de gemeente. Vind je dat je klacht niet goed wordt opgelost, dan kun je bij de (lokale / regionale of nationale) ombudsman of ombudscommissie aankloppen.
Ben je niet tevreden over het bedrijf dat je in opdracht van de gemeente een hulpmiddel of dienst aanbiedt? Dan dien je een klacht in bij dat betreffende bedrijf. Heeft dit bedrijf geen klachtenregeling of krijg je geen afdoende oplossing, dan kun je met je klacht naar de gemeente. Die zal jouw klacht dan in behandeling nemen. Kom je er ook met de gemeente niet uit dan kun je je nog wenden tot de de ombudsinstanties.
Je kunt overigens altijd direct met de Nationale ombudsman contact opnemen als je een problematische ervaring hebt met een overheidsinstantie (zoals de gemeente).
Bezwaar
Als je het niet eens bent met een beslissing van je gemeente over de WMO voorziening die je toegekend krijgt, dan kun je bezwaar maken. Bezwaar dien je binnen zes weken schriftelijk aan te tekenen. Dit doe je door middel van een brief (bezwaarschrift) te schrijven. In je bezwaarschrift geef je duidelijk aan waarom de beslissing van de gemeente niet terecht is. De gemeente heeft op haar beurt dan zes weken de tijd om een nieuwe, gemotiveerde beslissing te nemen. Is dat nog steeds niet wat je wenst, dan kun je (opnieuw binnen zes weken) beroep aantekenen bij de rechtbank. Tegen de beslissing van de rechtbank kun je eventueel óók nog (binnen zes weken) in beroep gaan bij de Centrale Raad van Beroep.
Extra weermiddelen: tijdelijke oplossing en dwangsom
Je merkt dat er wel wat tijd overheen kan gaan voordat je de nodige WMO hulp of ondersteuning in je bezit hebt. Soms heb je die tijd gewoon niet. Zit je bijvoorbeeld zonder rolstoel of heb je de verkeerde zorgmiddelen gekregen, dan ben je als zorgbehoevende als het ware vastgeketend. Als het gaat om een dergelijke ‘noodsituatie’, dan kun je bij de rechtbank vrij makkelijk om een ‘voorlopige voorziening’ vragen, voor de periode waarin je bezwaar of klacht wordt behandeld.
Let wel: dat de rechtbank een voorlopige voorziening toekent houdt niet automatisch in dat je bezwaar of klacht uiteindelijk ook gegrond wordt verklaard. Het kan zijn dat je de voorlopige voorziening moet terugbetalen aan de gemeente als je geen gelijk krijgt met je bezwaar of klacht.
Gemeenten mogen de hele procedure niet nodeloos rekken en zijn verplicht binnen de gestelde termijnen te handelen. Doet je gemeente dat niet, dan kun je op grond van de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen afdwingen dat je gemeente zich aan de wettelijk voorgeschreven beslistermijnen houdt.
Je geeft de gemeente concreet nog twee weken de kans om te beslissen door aan te geven dat je anders gebruik zal maken van de Wet dwangsom en beroep.
