Wordt dit het jaar van de grote ontslaggolf in de thuiszorg?
We schreven al eerder dat door de strenge bezuinigingspolitiek van overheid en gemeenten de thuiszorg wegbezuinigd dreigt te worden. Het plan van de overheid om met de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) 19.000 banen in de thuiszorg te redden, blijkt onrealistisch. En dat terwijl zelfredzaamheid en cliënten die langer thuis blijven wonen, al dan niet dankzij hulp, juist centraal staan in de huidige veranderingen in de zorg.
Ontslaggolf thuiszorg
Gemeenten hebben een grotere verantwoordelijkheid toebedeeld gekregen, onder meer ook wat betreft de thuiszorg. Gemeenten bepalen of iemand hulp krijgt en zo ja, hoeveel. Maar tegelijkertijd hebben ze minder financiële middelen om al deze extra verantwoordelijkheden te dragen en wordt er in de praktijk keihard bezuinigd.
Iedere week leest u wel weer over een thuiszorgorganisatie die medewerkers gedwongen moet ontslaan of zelfs failliet gaat, omdat gemeenten minder tot nauwelijks thuiszorg inkopen. Ook TSN, de grootste thuiszorgaanbieder van Nederland, ontspringt de dans niet. Begin februari werd bekend dat TSN landelijk 201 thuishulpen ontslaat en de contracten van 168 medewerkers niet verlengt. En daarmee lijkt de kous nog lang niet af. FNV-voorzitter Heerts waarschuwt in de Telegraaf al voor het ontstaan van een zwart circuit: thuiszorgmedewerkers die hun baan verliezen blijven een deel van hun taken zwart uitvoeren.
Zion Jongstra (TSN): “Huishoudelijke Hulp Toelage is wassen neus”
Van het idee van de overheid om in 2015 en 2016 in het totaal 220 miljoen euro uit te trekken als ‘Huishoudelijke Hulp Toelage’ voor de gemeenten en zodoende 19.000 tot 29.000 banen in de thuiszorg te redden, blijft in realiteit niet veel over.
Gemeenten hebben dit extra budget wel aangevraagd bij het Rijk, maar hiermee is het nog niet gezegd dat thuishulpen hun baan behouden. Omdat gemeenten het onderste uit de kan willen halen, gaan ze in zee met nieuwe bedrijven die werken met jongeren en tijdelijke contracten, die ver onder de kostprijs van de huidige thuishulpen werken.
Om 1 baan in de thuiszorg te redden, zijn er 10 cliënten nodig die van de toelage gebruik (willen) maken om huishoudelijke hulp in te kopen. Om 19.000 banen te redden, zijn er dus 190.000 cliënten nodig. Momenteel staat de landelijke teller slechts op 1.000 cliënten, aldus TSN-directeur Jongstra.
Ook zorgelijk: gemeenten bepalen zelf hoe ze het extra geld willen inzetten. Dit maakt dat de hulp en thuiszorg waarop u als cliënt rekent, afhankelijk is van waar u woont. De ene gemeente zet het geld in als tegemoetkoming voor mensen die de hulp anders niet kunnen betalen; een andere gemeente geeft iedere cliënt een standaard aantal uren hulp; en nog een andere gemeente zet de hulp in als dienstencheque. Maar er zijn ook gemeenten, zoals Berkelland, die de huishoudelijke hulp gewoonweg schrappen. Volgens Jongstra is het essentieel dat de overheid meer regie gaat voeren en regels opstelt zodat gemeenten binnen een bepaalde bandbreedte opereren.
Thuiszorg: onmisbaar bij zelfredzaamheid van cliënten
De grote veranderingen die de zorg ondergaat, leggen een steeds grotere nadruk op de zelfredzaamheid van mensen. Zorg- en hulpbehoevenden dienen zo lang mogelijk in hun eigen huis te blijven wonen; bij voorkeur met hulp uit hun eigen omgeving (mantelzorg) en (als het niet anders kan) met thuiszorg. Het is dan ook te bizar voor woorden dat juist de thuiszorg en wijkverpleging zulke harde klappen te verwerken krijgt.
