Nieuws

Solidariteit is een belangrijke pijler in ons zorgstelsel. Via de zorgpremie voor het basispakket dragen alle Nederlanders bij aan de betaling van de zorgkosten; aan zowel die van zichzelf als die van een ander. NIVEL onderzocht in de “Barometer Solidariteit in het Nederlandse Zorgstelsel” in hoeverre de bereidheid om voor anderen te betalen is veranderd. Conclusie: de solidariteit in de zorg brokkelt af en steeds meer mensen zijn van mening dat leefstijl moet meespelen in de berekening van de zorgpremie.

Minder solidair

Uit het onderzoek blijkt dat de bereidheid om bij te dragen aan de betaling van de zorgkosten van een ander vermindert maar nog steeds hoog is. Terwijl in 2013 bijna drie kwart van de mensen (73 procent) solidair is, ligt dat twee jaar later tien procent lager (63 procent). Het zijn vooral mensen met een middelbaar opleidingsniveau, laag inkomen en mensen in de leeftijdscategorie van 40 tot 64 jaar die minder solidair zijn geworden.

Ook verwachten we steeds minder dat anderen solidair zijn. De verwachte solidariteit daalde van 60 procent in 2013 naar 54 procent in 2015. Vooral mensen met een middel- tot lage opleiding en mensen met een laag inkomen verwachten dat anderen minder solidair zijn geworden. Hoogopgeleiden en jongeren zijn in 2015 juist positiever gestemd dan in 2013.

Leefstijl als bepalende factor

We zijn in Nederland in hoge mate solidair met degenen met een niet zo goede gezondheid, mensen met een genetische aanleg voor een ernstige ziekte en ouderen en mensen die vaak naar de huisarts gaan. De meesten onder ons vinden niet dat zij meer premie zouden moeten betalen dan mensen met een goede gezondheid.

Mensen die roken, veel alcohol drinken of ongezond leven kunnen op minder begrip rekenen. De meeste Nederlanders vinden dat zij een hogere premie voor de basisverzekering moeten betalen. NIVEL-programmaleider Judith de Jong spreekt van een “eigen schuld-gedachte”; een soort van ‘de verzieker betaalt’. Rokers en alcoholisten zelf vinden van niet. Het onderzoek van NIVEL toont namelijk een sterke solidariteit met ‘de eigen groep’ aan: rokers zijn meer solidair met rokers dan niet-rokers. En hetzelfde geldt voor mensen die veel alcohol drinken en niet-sporten.

Vervolgonderzoek betaling zorgstelsel

NIVEL blijft de solidariteit aan ons zorgstelsel monitoren en zal het onderzoek ook verder verdiepen. Op dit moment is er bijvoorbeeld nog niet gemeten wat precies de verklaring of oorzaak is voor de daling en de verschillen in solidariteit. Heeft het te maken met de zorgkosten? Of zijn mensen minder solidair geworden omdat ze algemeen genomen minder vertrouwen hebben in de medemens? Of speelt de toegenomen individualisering misschien een rol?

Vind jij dat mensen die ongezond leven (roken, alcohol drinken, te weinig bewegen) méér moeten bijdragen in de zorgkosten? Is het een idee om de accijns die tabak en alcohol opleveren te besteden aan ons zorgstelsel?
En waar trek je de lijn? Want er zijn natuurlijk wel meer factoren die de gezondheid negatief (kunnen) beïnvloeden, zoals zittend werken, beeldschermwerk, leeftijd…

Laat jouw mening weten in een reactie.