Nieuws

Het ministerie van VWS heeft samen met de Alliantie voor Implementatie van het VN-Verdrag*, de werkgeversorganisaties VNO-NCW / MKB Nederland en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een Plan van Aanpak uitgeschreven. Dit Plan biedt handvatten om van Nederland een inclusieve samenleving te maken; het is nu klaar en naar de Tweede Kamer gestuurd.

Geen woorden maar daden

Een inclusieve samenleving betekent dat iedereen, óók mensen met een beperking, volwaardig deelneemt. Belangrijke begrippen daarbij zijn non-discriminatie, participatie, gelijke kansen, toegankelijkheid en respect voor de waardigheid en persoonlijke autonomie. Maar een inclusieve samenleving bereik je niet met abstracte woorden; iederéén, de hele samenleving, moet ernaar handelen!

Er is ook een verandering nodig in de manier waarop naar mensen met een beperking gekeken wordt (‘zie de persoon, niet de beperking’). Een dergelijke cultuurverandering vereist dat iedereen zich bewust wordt van de drempels die gelijkwaardigheid in de weg staan en dat het vanzelfsprekend wordt dat mensen met een beperking participeren en een bijdrage leveren. Drempels worden dan juist de uitzondering waarover iedereen zich verbaasd. “Zodra mensen gelijkwaardigheid echt ervaren, worden praktische oplossingen veel makkelijker gevonden en gerealiseerd”, staat te lezen in het Plan van Aanpak.

Stapsgewijs naar een inclusieve samenleving

Een ‘beetje’ inclusief bestaat niet en een écht inclusieve samenleving** ontstaat niet van vandaag op morgen. De visie van het VN-Verdrag zal stap voor stap gerealiseerd moeten worden. Nederland begint daarbij niet bij nul, want er zijn al inspanningen geleverd. “Er is wel meer focus, samenhang en minder vrijblijvendheid nodig om de voortgang erin te houden en nieuwe successen te boeken.”

Wanneer mensen met een beperking zelf gevraagd wordt naar wat volgens hen de grootste uitdagingen zijn om tot een inclusieve samenleving te komen, staat bewustwording op nummer één.

Een andere uitdaging die wordt genoemd door mensen met een beperking en die voor hen hoge prioriteit heeft, is hetwegnemen van sociale en fysieke drempels ‘dicht bij de burger’. Dit is een belangrijke opgave voor gemeenten, want zij zijn immers verantwoordelijk voor heel wat zaken die het leven van mensen met een beperking in de samenleving direct voelen. Denk maar aan wonen, werken, ondersteuning, openbaar vervoer, de gemeentelijke infrastructuur en het onderwijs.   

Drempels voor toegankelijkheid wegnemen

In een inclusieve samenleving kan iedereen zelfstandig wonen en onderwijs volgen; voelt iedereen zich welkom als consument; heeft iedereen gelijke kansen als werknemer of als ondernemer; heeft iedereen toegang tot informatie en financiering en zijn openbare gebouwen en openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk.

Om dit te bereiken zijn er nog vele zaken die opgepakt en opgelost moeten worden. Het Plan van Aanpak geeft geen onuitputtelijke opsomming daarvan, maar schept een kader op basis van de uitgangspunten van het VN-verdrag wat er dan allemaal moet veranderen om van Nederland een inclusieve samenleving te maken. “Wij willen een vernieuwende beweging nastreven, die energie en enthousiasme losmaakt en mede daardoor effect sorteert”. Kortom: kansen moeten ter plekke gezien worden; nu en in de toekomst.

Niet vrijblijvend

Dat het allemaal niet zo vrijblijvend is, blijkt uit de afspraken die met de partners in de verschillende domeinen (gemeenten, ondernemers, werkgevers enz.) gemaakt worden. Het gaat daarbij om concrete plannen voor passend onderwijs, arbeidsparticipatie, bouwregelgeving, inkomensbeleid, toegang tot gebouwen, goederen en diensten, wonen enz. Er wordt een ‘Platform Inclusie’ opgericht, die verantwoordelijk is voor de invulling en uitwerking van die afspraken en het volgen van de resultaten. De onafhankelijke ‘waakhond’ voor de uitvoering van het VN-Verdrag is het College voor de Rechten van de Mens.

* In de Alliantie voor Implementatie van het VN-Verdrag zijn Ieder(in), LPGGz, Per Saldo en de Coalitie voor Inclusie verenigd. Niet over ons, zonder ons”. Zoals het VN-Verdrag zelf al aangeeft, is het essentieel dat de mensen voor wie het Verdrag bedoeld is, van bij het begin betrokken zijn bij het maken van de plannen.

** In het toewerken naar een inclusieve samenleving ziet het Plan van Aanpak belangrijke rollen weggelegd voor de rijksoverheid met het ministerie van VWS in een coördinerende functie, (uiteraard!) voor mensen met een beperking en/of organisaties die hen vertegenwoordigen, de gemeenten, ondernemers en werkgevers.