Nieuws

Het behouden van kwaliteit van leven wordt moeilijker naarmate mensen ouder worden en dus meer zorg nodig hebben. Een bijzondere en kwetsbare groep zijn mensen met dementie. Er wordt vaak te snel gesproken over zorgtechnologie als dé oplossing voor dementerenden. Onterecht. 

Dwalen is niet slecht
Zelfstandig thuis wonen is erg moeilijk voor mensen met dementie. Zij kunnen namelijk niet de regelmaat in het leven behouden die gezonde mensen nog wel hebben. Risicofactoren als dwalen en vallen komen vaak voor en ook nachtelijke onrust is niet ongewoon. Iemand met dementie hoeft niet verward te zijn om in zijn eentje op stap te gaan. Binnen zorgorganisaties kan dwaalgedrag hinderlijk zijn, ook voor medebewoners. Ze rommelen op elkaars kamer, blijven rondlopen of proberen de instelling te ‘ontvluchten’. De drang om te gaan lopen komt echter ergens vandaan en hoeft niet ‘slecht’ te zijn.

Redenen voor dwalen
Vaak zoekt men direct de oplossing in zorgtechnologie. Door middel van dwaaldetectie maakt een zorginstelling leefcirkels. Maar volgens mij is dit niet in alle gevallen dé oplossing! We moeten voorkomen dat we met dwaaldetectie aan symptoombestrijding gaan doen. Er kunnen veel redenen zijn waarom een cliënt een drang heeft om te dwalen. Ik noem er een paar:

• Het ziekteproces zelf;
• Het gebruik van medicijnen;
• Stress of angst;
• Hij u ‘kwijt’ is (partner, mantelzorger, zorgverlener);
• Hij naar ‘huis’ wil, vaak naar het ouderlijke huis.

Voordat dwaaldetectie ingesteld wordt, is het belangrijk naar twee factoren te kijken.

Binnenklimaat
Een onderbelichte reden voor dwaalgedrag is het binnenklimaat. Mensen met dementie hebben een andere perceptie van een prettig binnenklimaat dan gezonde mensen. Zo kan een openstaand raam in de huiskamer door de zorgverlener als gezond en prettig worden gezien: ‘frisse lucht’. Maar een bewoner met dementie ervaart het als een koude tochtstroom die hem of haar rillingen bezorgt.

Verlichting
Kijk ook eens kritisch naar uw verlichting. Ouderen in het algemeen en vooral mensen met dementie hebben meer licht nodig in hun woonomgeving. Ook moet dit licht op de juiste manier zijn toegepast met bijvoorbeeld geen tot weinig slagschaduw (van Hoof, Kort, Duijnstee, Hensen, & Rutten, 2011).

Terug naar het waarom
Voordat we bij mensen met dementie meteen denken aan zorgtechnologie als ‘oplossing’ voor het dwaalgedrag, moeten we antwoord geven op de vraag ‘Waarom dwaalt iemand?’. Zijn de redenen voor het dwaalgedrag niet te achterhalen of te tackelen, dan zijn leefcirkels een mooie uitkomst om dwaalgedrag op een veilige manier te faciliteren. Want loopgedrag is niet slecht, lichamelijk kan het zelfs gezond zijn. We moeten onveilige situaties zowel thuis als in een instelling wel voorkomen en gelukkig biedt zorgtechnologie daarvoor mogelijkheden.

Kijk ook eens op de website van Alzheimer Nederland om te zien wat dwaalgedrag inhoudt en wat hieraan gedaan kan worden.

Lees alle artikelen door Jasper Coppes (themaspecialist zorg & technologie).